- Czym jest „oszukany posiłek”?
- Cheat day – co na dietetycy?
- Kiedy z pomocą przychodzi cheat meal?
- Czy istnieje zdrowy cheat meal?
- Co może być cheat mealem?
- Idea oszukanego posiłku – o czym należy pamiętać?
Restrykcje związane z dietą potrafią wzbudzać szereg – nierzadko trudnych – emocji. Przestrzeganie godzin posiłków, kalorii, eliminowanie określonych grup produktów to bardzo trudny i pełen wyrzeczeń proces – nic więc dziwnego, że tak wiele osób pragnie skorzystać z tzw. cheat meal. Idea ta – wbrew pozorom – powstała, aby ułatwić proces odchudzania i sumiennego trzymania diety.
Tylko czy ten „oszukany posiłek” jest faktycznie dobrym pomysłem? Jakie jest ryzyko chwilowego odstępstwa od diety i co można zjeść w ramach cheat meal?
Czym jest „oszukany posiłek”?
Cheat meal – oszukany posiłek – określa posiłek wysokokaloryczny, niezgodny z dotychczasowymi zalecaniami dietetycznymi. Podczas takiego posiłku jesz to, co chcesz – poczynając od pizzy, przez burgera i ciasto.
Cheat meal pozwala zaspokoić ochotę na określone danie – np. podczas imprezy – bez wyrzutów sumienia i bez obawy o nadmierne spożycie kalorii. Ważne w nim jest, aby po tak stworzonym daniu ponownie wrócić do założonych wcześniej zasad. Stosując cheat meal musisz więc wykazać się dużą determinacją, rozsądkiem oraz świadomością, że ten nie powinien pojawiać się zbyt często.
Cheat day – co na dietetycy?
Cheat meal czyli oszukany posiłek zderza się z bardzo skrajnymi opiniami – zarówno wśród psychologów, jak i dietetyków.
Pierwszy, zachwalający obóz, twierdzi, że zastosowanie cheat meala zwiększa szansę na uzyskanie wymarzonej sylwetki. Badania pokazują bowiem, że nawet 89% osób stosuje je aby lepiej panować nad apetytem i w ostateczności – aby trzymać reżim dietetyczny [1]. Wewnętrza zgoda na cheat meal ściąga „presję” i sprawia, że przestajemy się czuć jak niewolnicy nowych nawyków żywieniowych. Dodatkowo oszukane posiłki zezwalają na popełnianie błędów i zaspakajają naturalną potrzeb jedzenia swoich ulubionych potraw, za którymi wcześniej czy później zatęsknimy.
Drugi, krytykujący obóz, wskazuje, że cheat meal to stąpanie po wąskiej krawędzi. Specjaliści wskazują, że oszukane posiłki mogą odzwierciedlać właściwości psychopatologiczne – podobne do epizodów objadania się[1]. W ostateczności więc jeden oszukany posiłek zamienia się w cheat week, a następnie w cheat life – na skutek czego wracasz do dawnych, złych nawyków żywieniowych. Granica pomiędzy jednorazowym odstępstwem, a nieustannym pozwalaniem sobie na wysokokaloryczne posiłki jest wyjątkowo cienka. Dlatego też tak ważne jest, aby poprawnie stosować cheat meal – tj. po konsultacji z psychologiem lub dietetykiem. Metoda ta nie jest też zalecana osobom z zaburzeniami odżywiania.
Kiedy z pomocą przychodzi cheat meal?
Diety oszukanych posiłków mogą być niezwykle pomocne – tj. zwiększą szansę na osiągnięcie swoich dietetycznych celów. Należy stosować je maksymalnie 2 razy w miesiącu – zwłaszcza wtedy, gdy czujesz się przytłoczony nowymi zaleceniami dietetycznymi. Jeśli więc czujesz, że spada Ci motywacja, a dotychczasowe fit-posiłki przestają ci smakować – opcja cheat meal może pomóc Ci w osiągnięciu dawnej „świeżości”. To także idealny sposób na racjonalne przejście świąt czy imprezy – wiedząc, że ciężko Ci będzie przestrzegać konkretnych zaleceń.
Cheat meal czyli oszukany posiłek – zalety:
- pozwala przyspieszyć metabolizm, który może być spowolniony dietą,
- wspomaga spalanie tkanki tłuszczowej,
- ułatwia dłuższe trzymanie diety redukcyjnej,
- pozwala na spożycie ulubionego posiłku, za którym tęsknisz (np. fast foodu),
- pokazuje, że zdrowe jedzenie nie jest zero-jedynkowe,
- buduje pozytywne nastawienie do swojej diety,
- pozwala na efektywniejsze przystąpienie do aktywności fizycznej,
- pozwala budować zdrowe nawyki żywieniowe.
Czy istnieje zdrowy cheat meal?
Z założenia cheat meal jest daniem niezdrowym i wysokokalorycznym. Dlatego też termin „zdrowy cheat meal” dotyczy nie tyle kalorii czy wartości odżywczych, a… psychologii i motywacji do procesu żywienia. W tym kontekście cheat meal codziennego jadłospisu zapewnia rozsądne i zdrowe podejście do budowania nowych nawyków żywieniowych. Ostatecznie zdrowa dieta to ta, która pozwala na odstępstwa, która nie każe za chwile słabości, nie wzbudza wyrzutów sumienia, nie doprowadza do głodówek i zezwala na jedzenie wszystkiego – gdy taką potrzebę zgłasza nasz organizm.
W ramach cheat meal istnieje także tzw. clean cheat meal. Terminem tym nazywamy posiłek o podwyższonej kaloryczności, który wpisuje się w standardowe ramy stosowanej diety.
Co może być cheat mealem?
Cheat mealem nazywamy każdy posiłek, który nie powinien pojawić się w restrykcyjnej diecie. Mowa tu więc zarówno o przetworzonej żywności, jak i o słodkich deserach, fast foodach i daniach z dużą ilością tłuszczów i węglowodanów prostych. W oszukanym posiłku może pojawić się np. lodowy deser, czekolada, frytki, pizza, kebab, danie instant, słodkie lub słone przekąski. Z założenia jesz w nim to, na co masz ochotę – bez konieczności pilnowania kalorii.
Idea oszukanego posiłku – o czym należy pamiętać?
W diecie redukcyjnej musisz pamiętać, że:
- cheat meal nie powinien przekroczyć 1000 kcal,
- oszukany posiłek, to nie oszukany dzień – jego ideą jest jednorazowe dostarczenie wielu kalorii,
- nie należy stosować go co dzień – poprawna i bezpieczna średnia to 2 razy/miesiąc,
- cheat meal nie może pociągnąć za sobą utratę efektów wcześniejszej pracy,
- cheat meal nie może pociągać za sobą wyrzutów sumienia – jego zjedzenie powinno być związane z pozytywnymi emocjami,
- jeśli borykasz się z zaburzeniami odżywiania – tj. bulimia – nie stosuj oszukanego posiłku,
- możesz w nim jeść to, na co masz ochotę,
- zanim zaplanujesz swój pierwszy cheat meal zbadaj poziom hormonów i skonsultuj się z dietetykiem,
- zarówno przed, jak i po cheat meal – wszystkie posiłki powinny być zgodne z dietą.
[1] Murray, S. B., Pila, E., Mond, J. M., Mitchison, D., Blashill, A. J., Sabiston, C. M., & Griffiths, S. (2018). Cheat meals: A benign or ominous variant of binge eating behavior?. Appetite, 130, 274-278.
